Mevzuat Bilgi Bankası
Kategori: Kamu İhale Mevzuatı
Yasak Fiil Tespiti İle İhale Dışı Bırakma Ayrı, Teminat İradesi Ayrı Değerlendirilmelidir
Danıştay 13. Daire Kararları Çerçevesinde
T: 12.02.2019 – E: 2013/2211 – K: 2019/354
Giriş
Kamu ihalelerinde isteklilerin teklif sürecinde gerçekleştirdiği davranışlar, özellikle 4734 sayılı Kanun’un 17. maddesinde belirtilen yasak fiil ve davranışlar çerçevesinde değerlendirilmekte ve bu davranışların tespiti halinde, tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması mümkün olabilmektedir. Ancak bu süreçte uygulanacak yaptırımların kapsamı ve dayanağı her zaman açık değildir. Danıştay 13. Daire’nin 12.02.2019 tarihli kararı, yasak fiil tespiti nedeniyle ihale dışı bırakılan istekliler yönünden ayrıca teminatın irat kaydedileceğine dair açık bir düzenleme bulunmadığını ortaya koymaktadır.
Kararın Bağlamı ve Olayın Özeti
Bir ihalede isteklinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17. maddesinde sayılan yasak fiillerden birini işlediği gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verilmiştir. Ancak idare, bu fiil nedeniyle yalnızca ihale dışı bırakmakla kalmamış, aynı zamanda isteklinin geçici teminatının da irat kaydedilmesine karar vermiştir.
İstekli tarafından yapılan itirazda, Kanun’un 17. maddesindeki düzenlemenin yalnızca ihale dışı bırakmaya ilişkin olduğu, teminatın irat kaydına dair herhangi bir düzenleme içermediği ifade edilmiş ve konu yargıya taşınmıştır.
Danıştay’ın Değerlendirmesi
Danıştay 13. Daire, kararında aşağıdaki temel noktaları vurgulamıştır:
- Yasak fiillerin yaptırımı ihale dışı bırakmadır:
4734 sayılı Kanun’un 17. maddesi kapsamında tespit edilen yasak fiil ve davranışların yaptırımı, açıkça yalnızca ihale dışı bırakmadır. Teminatın irat kaydedileceğine dair bir hüküm açıkça yer almamaktadır. - İrat kaydı için özel ve açık düzenleme gerekir:
Teminatın irat kaydı, idarenin takdirine veya yorumuna bırakılabilecek bir işlem olmayıp ancak açık ve özel düzenlemeye dayanılarak gerçekleştirilebilir. 17. maddenin (e) bendi dışında böyle bir düzenleme bulunmamaktadır. - İki yaptırım birbirinden ayrıdır:
İhale dışı bırakma ve teminatın irat kaydedilmesi farklı hukuki sonuçlar doğurur. Bu nedenle her biri ayrı ve açık hükümlere dayandırılmalıdır.
Kararın Uygulamadaki Etkileri
Bu karar, uygulayıcılara şu önemli ilkeleri hatırlatmaktadır:
- Yaptırımın sınırı kanunla çizilidir; genişletilemez.
- Teminat iradı, açık yasal dayanak yoksa uygulanamaz.
- Yasak fiil tespiti yalnızca ihale dışı bırakma sonucunu doğurur.
Bu bağlamda idareler, yasak fiil ve davranış tespitinde bulunurken yalnızca ihale dışı bırakma işlemi ile yetinmeli; teminat iradına ancak ilgili düzenleme açıkça izin veriyorsa başvurmalıdır.
Sonuç
Danıştay 13. Daire’nin 12.02.2019 tarihli bu kararı, ihale hukukunda yaptırımların açık kanuni temele dayanması gerektiği ilkesini bir kez daha vurgulamaktadır. Yasak fiil nedeniyle ihale dışı bırakma işlemi mümkün olsa da, geçici teminatın irat kaydedilmesi için açık ve ayrı bir düzenleme bulunmadığı sürece bu işlem hukuken geçerli sayılamaz.
Kamu İhale Mevzuatı
