Danıştay 13. Daire Kararları Çerçevesinde – T: 10.10.2022 E: 2022/3914 K: 2022/3572
Kamu ihale sözleşmelerinin feshine ilişkin uyuşmazlıklarda, davanın hangi yargılama usulüne tabi olacağı, sürecin hızlı ve etkili yürütülebilmesi bakımından önem taşımaktadır. Danıştay Onüçüncü Daire’nin 10.10.2022 tarihli kararı, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 21. maddesine atıfla, sözleşmenin feshi işlemlerine karşı açılacak davalarda uygulanması gereken yargılama usulüne açıklık getirmiştir.
4735 sayılı Kanun’un 21. maddesi uyarınca sözleşmenin feshedilmesi, idare tarafından sözleşme hükümlerine aykırılık tespit edilmesi halinde gerçekleştirilen idari bir işlem niteliği taşımaktadır. Bu işlemin iptali amacıyla açılan davada mahkeme tarafından uygulanacak yargılama usulü, davanın hızlı bir şekilde sonuçlandırılmasında belirleyici rol oynamaktadır.
Söz konusu davada davacı, sözleşmenin feshi işleminin iptalini talep etmiş; davanın hangi yargılama usulüne tabi olacağı hususunda ihtilaf doğmuştur.
Danıştay Onüçüncü Daire, 4735 sayılı Kanun’un 21. maddesinde yer alan “sözleşmenin feshine ilişkin işlemler”in niteliğini değerlendirerek, bu tür işlemlerin ivedi (hızlandırılmış) yargılama usulü kapsamında görülmesi gerektiğini hükme bağlamıştır.
İdari yargılama sisteminde ivedi yargılama usulü; zamanın hassasiyet taşıdığı, hak kayıplarının önlenmesinin öncelikli olduğu hallerde uygulanan özel bir prosedürdür. Kararda, sözleşmenin feshinin idare ve yüklenici açısından ciddi sonuçlar doğurduğu, özellikle işin akıbetinin ve kamu hizmetinin sürdürülebilirliğinin sağlanabilmesi için yargılamanın süratle tamamlanması gerektiği ifade edilmiştir.
Bu içtihat, özellikle sözleşmenin feshi davalarında süre ve usul tartışmalarını ortadan kaldırmakta ve mahkemelerin bu tür uyuşmazlıkları ivedi yargılama kurallarına göre ele alması gerektiğini netleştirmektedir.
Kararın ardından, sözleşmenin feshi işlemlerine karşı açılan davaların genel idari yargılama usulü yerine, daha hızlı sonuç alınmasını sağlayan ivedi yargılama usulüyle yürütülmesi, hem idareler hem de yükleniciler açısından zaman ve hak kaybı risklerini azaltacaktır.
Danıştay 13. Daire’nin bu kararı, 4735 sayılı Kanun çerçevesinde tesis edilen sözleşme fesih işlemlerinin hukuki doğasını ve usule ilişkin uygulanacak rejimi net bir şekilde ortaya koymuştur. İhale sözleşmesinin feshedilmesine yönelik işlemlere karşı açılacak iptal davalarının ivedi yargılama usulüne tabi olduğunun açıkça belirtilmesi, uygulamada yeknesaklık ve öngörülebilirlik sağlamaktadır.