Mevzuat Bilgi Bankası
Kategori: Kamu İhale Mevzuatı
Mahkûmiyet Kararı Sonrası Memnu Hakların İadesi ve İhalelere Katılım Yasağının Sona Ermesi
Danıştay 13. Daire Kararları Çerçevesinde
T: 11.04.2023 – E: 2023/80 – K: 2023/1802
Giriş
Kamu ihalelerine katılım sürecinde, ihaleye katılmaktan yasaklı olma hali sadece idari yaptırımlarla değil, adli sicile yansıyan ceza kararlarıyla da doğabilmektedir. Ancak bu yasaklılık durumları mutlak ve süresiz değildir. Adli Sicil Kanunu'nun 13/A maddesi kapsamında “memnu hakların iadesi” kurumu sayesinde belirli şartların gerçekleşmesi hâlinde bu hak yoksunlukları ortadan kaldırılabilir. Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin kararı, bu noktada kamu ihalelerine katılım bakımından önemli bir içtihada işaret etmektedir.
Kararın Bağlamı ve Olayın Özeti
Şirket sahibinin daha önce dolandırıcılık suçu nedeniyle mahkûm olduğu ve bu mahkûmiyetin, 4734 sayılı Kanun kapsamında ihalelere katılma yasağına yol açtığı tespit edilmiştir. Ancak, mahkûmiyet sonrası geçen süre ve kişinin davranışları dikkate alınarak Adli Sicil Kanunu’nun 13/A maddesinde belirtilen şartlar çerçevesinde memnu hakların iadesi yönünde mahkeme kararı verilmiştir.
Bu durumda, hak yoksunluğu doğuran mahkûmiyet hükmü teknik olarak varlığını sürdürmekteyse de, söz konusu yasaklılık hali memnu hakların iadesi kararıyla ortadan kalkmıştır.
Danıştay’ın Değerlendirmesi
Danıştay Onüçüncü Dairesi, kararında şu değerlendirmelere yer vermiştir:
- 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamında bir kişinin ihalelere katılımının engellenmesi için “mahkûmiyet hükmünün kesinleşmiş olması” yeterlidir; ancak bu durum mutlak ve süresiz bir yasak anlamına gelmez.
- Adli Sicil Kanunu’nun 13/A maddesi uyarınca, memnu hakların iadesine karar verilmişse, bu karar ilgili kişinin ihalelere katılım hakkını yeniden kazanması sonucunu doğurur.
- Mahkeme tarafından memnu hakların iadesine hükmedilmiş olması hâlinde, artık ihalelere katılım bakımından hak yoksunluğu hali devam etmez ve yasaklılık hali ortadan kalkar.
- Bu nedenle, ilgili kişinin ihalelere katılmasının önünde bir engel bulunmamaktadır.
Kararın Uygulamadaki Etkileri
Bu karar özellikle aşağıdaki yönlerden uygulayıcı idareler açısından önem taşımaktadır:
- Adli sicil kayıtlarında mahkûmiyet görünen kişilerin memnu hak iadesi kararı sunmaları durumunda, ihalelere katılım taleplerinin reddedilmesi hukuka aykırı olacaktır.
- Kamu ihale süreçlerinde adli sicil araştırması yapılırken, yalnızca ceza hükmü değil; mahkemeden alınmış hak iadesi kararları da dikkate alınmalıdır.
- Karar, kişilerin hukuken rehabilite olma imkânına kavuştuğu bir sürecin idari işlemlerde tanınması açısından yerleşik ve hak temelli bir içtihattır.
Sonuç
Danıştay’ın bu kararı, kamu ihalelerine katılım hakkının, mahkûmiyet sonrası hak iadesiyle birlikte yeniden kazanılabileceğini açıkça ortaya koymaktadır. İdareler açısından, yasaklılık halleri değerlendirilirken yalnızca ceza hükümlerine değil, bu hükümlerin ortadan kaldırılması veya etkisizleştirilmesine dair alınan mahkeme kararlarına da dikkat edilmesi gerektiği vurgulanmıştır.
Kamu İhale Mevzuatı
