Mevzuat Bilgi Bankası
Kategori: Kamu İhale Mevzuatı
Aşırı Benzer Açıklama ve Belgeler Rekabeti Bozar
Danıştay 13. Daire Kararları Çerçevesinde
T: 13.01.2022 – E: 2021/4632 – K: 2022/74
Giriş
Kamu ihalelerinde aşırı düşük teklif açıklamaları, isteklilerin teklif tutarlılığı, fiyat makuliyeti ve teknik yeterliliklerini ortaya koyma süreci açısından kritik önemdedir. Ancak farklı isteklilerin sunduğu açıklamalarda aynı girdiler için aynı kaynaklardan alınmış, neredeyse birebir ifadelerle hazırlanmış belgelerin kullanılması, bu sürecin güvenilirliğini zedelemektedir. Danıştay 13. Daire’nin 13.01.2022 tarihli kararı, bu gibi benzerliklerin rekabeti bozucu ve ihale sonucunu etkileyici nitelikte olduğunu, dolayısıyla tekliflerin değerlendirme dışı bırakılmasının hukuken gerekli olduğunu ortaya koymaktadır.
Kararın Bağlamı ve Olayın Özeti
Aynı ihaleye katılan farklı istekliler, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında aynı girdiler için benzer içerikte analizler sunmuş; bu analizlerde aynı firmalardan alınmış fiyat teklifleri ve aynı kamu kurumlarının rayiçleri kullanılmıştır. Sunulan belgelerin içerikleri ve açıklama yöntemleri büyük ölçüde örtüşmektedir.
İhale komisyonu, bu benzerliği dikkate alarak tekliflerin objektifliğini sorgulamış, ancak bazı istekliler durumu savunarak açıklamalarının bağımsız şekilde hazırlandığını ileri sürmüştür. Uyuşmazlık yargıya taşınmış ve Danıştay’ın değerlendirmesine konu olmuştur.
Danıştay’ın Değerlendirmesi
Danıştay 13. Daire, aşağıdaki değerlendirmelerde bulunmuştur:
- Belge ve açıklamaların benzerliği rekabet ihlali göstergesidir:
Açıklamalarda kullanılan yöntem, kaynak ve ifade biçimlerinin neredeyse birebir örtüşmesi, isteklilerin bağımsız hareket etmediğine dair ciddi şüphe doğurur. - İçerik tekrarı tek başına ihlal niteliği taşır:
Farklı isteklilerden gelen açıklamaların şekil ve içerik yönünden birbirine çok benzer olması, ihalenin rekabetçi ortamını zedelediği gibi, fiyatların gerçekliğini de tartışmalı hâle getirir. - Rekabeti etkileyen tutum ihalenin iptalini değil, teklifin dışlanmasını gerektirir:
Açıklamalarda koordineli veya yönlendirilmiş hareket izlenimi oluştuğunda, bu tekliflerin ihaleden elenmesi hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir.
Kararın Uygulamadaki Etkileri
Bu karar, ihalelerde açıklama süreçlerinde şu sonuçları doğurmaktadır:
- Aynı firma ya da kaynaklardan alınan belgelerin tekrar kullanımı şüphe doğurur.
- Fiyat teklifleri ve rayiçlerin birebir benzerliği değerlendirme dışı bırakma gerekçesidir.
- İstekliler açıklamalarını bağımsız şekilde yapılandırmalıdır.
Ayrıca karar, ihalelerde piyasa araştırmasının geniş kaynaklardan yapılması ve her isteklinin kendi ticari öngörüsüne göre açıklama sunması gerektiğini teyit etmektedir.
Sonuç
Danıştay 13. Daire’nin 13.01.2022 tarihli kararı, ihaleye katılan isteklilerin açıklama süreçlerinde birbirine benzer içerik ve kaynaklar kullanmasının, tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması sonucunu doğurabileceğini net bir şekilde ortaya koymaktadır. Bu yaklaşım, kamu ihalelerinde şeffaflık, adillik ve rekabetin korunmasına hizmet etmektedir.
Kamu İhale Mevzuatı
