Sayıştay Denetimlerinde Sıkça Tespit Edilen Önemli Bulgular
Mahalli idarelerde Sayıştay tarafından gerçekleştirilen denetimlerde, sıkça karşılaşılan önemli bulgular arasında, sosyal denge sözleşmelerinde sosyal denge tazminatı ödenmesinin dışında mevzuata aykırı düzenlemelere yer verilmesi bulunmaktadır.
Mevzuatın Belirlediği Sınırlar
4688 sayılı Kanun uyarınca imzalanan 5. Dönem Toplu Sözleşme'nin ilgili bölümünde, ödenebilecek sosyal denge tazminatının aylık tavan tutarının en yüksek devlet memur aylığının (ek göstergeler dâhil) %100'ü olduğu belirtilmiştir. Sözleşmelerde, tavan tutarı aşmamak kaydıyla, görev yapılan birim ve iş hacmi, görevin önem ve güçlüğü, görev yerinin özelliği, çalışma süresi, kadro veya görev unvanı ile derecesi gibi kriterlere göre farklı tutarlarda tazminat ödenebileceği ifade edilmiştir.
Ancak, sosyal denge sözleşmelerine, sözleşmenin adı farklı dahi olsa, bu sınırları aşan ödemeler ve düzenlemeler eklenmesi, mevzuata açıkça aykırı bulunmaktadır.
7421 Sayılı Kanun ve Yeni Düzenlemeler
26 Kasım 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7421 sayılı Kanun'un 10’uncu maddesi, sosyal denge tazminatı ödemeleri ile ilgili önemli bir düzenleme getirmiştir. Bu maddeye göre, ilgili idarelerin sosyal denge tazminatı ödemesi yaptığı tespit edildiğinde, idari veya mali yargılama ve takibat yapılamayacağı ve başlamış olan işlemlerin kaldırılacağı belirtilmiştir. Bu düzenleme, 26 Kasım 2022 tarihine kadar yapılan ödemeler için geçerli olup, bu tarihten sonra oluşabilecek mevzuata aykırılıklar için herhangi bir düzenleme içermemektedir.
Sonuç
Sayıştay denetimlerinde sıkça tespit edilen bulgular, sosyal denge sözleşmelerinde sosyal denge tazminatı dışında yapılan ödemelerin ve düzenlemelerin mevzuata aykırı olduğunu göstermektedir. Bu durum, ilgili idarelerin yasal sınırlar içinde kalmaları gerektiğini ve mevzuata uygun davranmalarının önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Sayıştay denetimleri, bu tür uygulamaların düzeltilmesi ve kanunlara uygun hale getirilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.