Yargıtay 15. Hukuk Dairesi - 2016/3840 E. - 2017/3622 K.
- Yasak fiil ve davranış
- Kesin hakediş
- Kesin hakediş raporu
- Kesin hakedişe itiraz
- Delil sözleşmesi
Özet
Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 39/4-e maddesine göre; yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu “idareye verilen ... tarihli dilekçemde yazılı ihtirâzi kayıtla” cümlesini yazarak imzalaması gerektiği, yüklenicinin itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul edilmiş sayılacağı, bu kuralın Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 40/9 maddesi yollamasıyla kesin hakedişe itiraz yönünden de uygulanacağı hakkında.
Karar
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 21. maddesine göre, yüklenicinin ihale sürecinde Kamu İhale Kanunu'na göre yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun sözleşme yapıldıktan sonra tespit edilmesi halinde, kesin teminatın gelir kaydedileceği ve sözleşmenin feshedileceği, ancak taahhüdün en az %80’inin tamamlanmış olması ve taahhüdün tamamlattırılmasında kamu yararı bulunması kaydıyla idarenin sözleşmeyi feshetmeksizin yükleniciden taahhüdünü tamamlamasını isteyebileceği, yükleniciden kesin teminat tutarı kadar ceza tahsil edileceği düzenlenmiştir.
Somut uyuşmazlığımızda da, davalı idarenin işin %80 üzerinde bitmesi nedeniyle sözleşmeyi feshetmediği, ........ tarihli kesin hakedişte ............ TL kesin teminat cezası, ..........TL fiyat farkı cezası toplam: .......... TL ceza kesintisi yaparak davacı yükleniciyi ..........TL borçlandırdığı anlaşılmıştır. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 11. maddesinde, ihaleye teklif veren kişinin ihalelere girmekten yasaklandığına ilişkin karar verilmiş olması gerektiği düzenlenmiştir.
Somut olayda, ihale tarihi ..... olup, bu tarih itibariyle Kamu İhale Kurumu'nun davacı hakkında herhangi bir yasaklılık kaydına rastlanmadığını bildirdiği anlaşılmıştır. Bu durumda davacı hakkında sadece iddianamenin düzenlenmiş olması kanunda tanımlanan yasaklanmış olma koşulunu sağlayamayacağından davanın reddi kararı doğru olmamış ise de; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 9. maddesinde
Yapım İşleri Genel Şartnamesi Sözleşmenin ekleri arasında sayılmıştır. Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 39/4-e maddesinde; yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunu “idareye verilen ... tarihli dilekçemde yazılı ihtirâzi kayıtla” cümlesini yazarak imzalaması gerektiği, yüklenicinin itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul edilmiş sayılacağı düzenlenmiştir. Bu kural Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 40/9. maddesi yollamasıyla kesin hakedişe itiraz yönünden de uygulanır. Şartnamenin bu kuralları sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 1086 sayılı HUMK'nın 287 ve 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK'nın 193/1. maddesi gereğince delil sözleşmesi niteliğinde olup tarafları bağladığı gibi mahkemece de resen dikkate alınması gerekir. Bu hüküm uyarınca hakedişlere Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde belirtilen şekilde itiraz edilmediği takdirde yüklenicinin o hakedişe bağlı hakları düşer. Yüklenicinin hakedişe giren işler için alacak talebi halinde delil sözleşmesi niteliğindeki bu şartname hükümleri gözetilerek davacı yüklenicinin Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nde belirtilen yönteme uygun itirazda bulunmadığı anlaşıldığından kesin teminat ve fiyat farkı kesintisi istemlerinin bu nedenle tümden reddi gerekir.