Mevzuat Bilgi Bankası

... Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesinde ‘uzman hekim’ unvanını taşımayan personele icap nöbeti ücreti ödenmesi sonucu kamu zararına yol açıldığı iddia edilmektedir.

İcap nöbetinin kapsamına ilişkin açıklamaya 10.09.1982 tarihli ve 8/5319 Bakanlar Kurulu Kararı ile çıkarılan ve 13.01.1983 tarihli ve 17927 sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin nöbet türlerine ilişkin 42 nci maddesinde yer verilmiştir. Söz konusu madde hükmüne göre “A) İcapçı nöbeti (Ev nöbeti): Uzman adedi nöbet tutacak miktarlardan az, fakat birden fazla olan kurumlarda uzmanlar sırayla ev nöbetini tutarlar. Bunun için aylık ev nöbet listeleri hazırlanır. Ev nöbetçisi mesai saatleri dışında kurumun idari ve tıbbi her türlü gereklerinden sorumludur. Ev nöbetçisi akşam vizitlerini yapmaya, mesai dışında bulunduğu yeri bildirmeye, kuruma her davette gelmeye mecburdur.” Madde sadece uzman hekimlerin icap nöbeti tutabilecekleri sonucuna ulaştırabilecek bir düzenleme içermektedir.

İcap nöbeti tutacaklara verilecek ücret ise 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun ek 33 üncü maddesinde düzenlenmiştir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunun ek 33 üncü maddesinde;

“(Ek: 23/2/1995 – KHK-547/10 md.; Değişik: 21/1/2010 - 5947/10 md.) Yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak, bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için (nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere), aşağıda gösterilen gösterge rakamlarının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu hesaplanacak tutarda nöbet ücreti ödenir. (Ek cümle: 2/1/2014 - 6514/10 md.) Bu ücret yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan söz konusu nöbetler için yüzde elli oranında artırımlı ödenir. Ancak ayda aile sağlığı ve toplum sağlığı merkezlerinde 60 saatten, diğer yerlerde ve hiçbir şekilde 130 saatten fazlası için ödeme yapılmaz. Bu ücret damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.

(Değişik tablo: 27/3/2015-6639/10 md.)

Gösterge

a) Eğitim görevlisi, başasistan, uzman tabip 150

b)Tabip, tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda, bu

mevzuat hükümlerine göre uzmanlık belgesi alan tabip dışı

personel, aynı dallarda doktora belgesi alanlar 135

c) Diş tabibi ve eczacılar 120

ç) Mesleki yükseköğrenim görmüş sağlık personeli 90

d) Lise dengi mesleki öğrenim görmüş sağlık personeli 75

e) Diğer personel 55

Bu madde hükmü, üniversitelerin yataklı tedavi kurumlarında çalışan ve 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 50 nci maddesinin (e) bendi kapsamında bulunanlar ile yataklı tedavi kurumlarında çalışan ve 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Kanunun ek 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında bulunanlar hakkında da uygulanır.(1)

İcap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir icap nöbeti saati için, icap nöbeti süresi kesintisiz 12 saatten az olmamak üzere, yukarıda nöbet ücreti için belirlenen ücretin yüzde 40’ı tutarında icap nöbet ücreti ödenir. Bu şekilde ücretlendirilebilecek toplam icap nöbeti süresi aylık 120 saati geçemez.

Bu madde uyarınca yapılacak ödemeler, döner sermayesi bulunan kurumlarda döner sermaye bütçesinden karşılanır.” hükmüne yer verilerek sadece uzman hekimlere değil “İcap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personel” in tamamına icap nöbeti ücreti ödenmesine cevaz verilmiştir. 

657 sayılı Devlet Memurları Kanunun ek 33 üncü maddesi ilk olarak 23.02.1995 tarihli ve 547 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri İle İlgili Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin 10 uncu maddesi ile ihdas edilmiş olup maddenin ilk halinde icap nöbeti ücretine ilişkin herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

21.06.2005 tarihli ve 5371 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, Sağlık Personelinin Tazminat ve Çalışma Esaslarına Dair Kanun, Devlet Memurları Kanunu ve Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun ile Sağlık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 6 ncı maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 33 üncü maddesine, “İcap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı personeline, her bir izin suretiyle karşılanamayan icap nöbeti saati için (her bir icap nöbeti süresi kesintisiz oniki saatten az olmamak üzere), yukarıda nöbet ücreti için belirlenen ücretin %30'u tutarında icap nöbet ücreti ödenir. Bu şekilde ücretlendirilebilecek icap nöbeti toplam süresi, aylık yüzyirmi saati geçemez.

Bu madde uyarınca yapılacak ödemeler, Sağlık Bakanlığına bağlı sağlık kurumlarında döner sermaye bütçesinden ödenir.” hükmü eklenerek “sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı personeline” icap nöbeti ücreti ödenmesine imkan tanınmıştır. Söz konusu düzenlemenin yasalaşma süreci incelendiğinde yasa teklifinin “ Sağlık kurum ve kuruluşlarında normal mesai saatleri dışında, genel tatil günleri veya hafta sonu tatillerinde normal, acil, branş veya icap nöbeti tutarak bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullandırılmayan kurum personeli” nin tamamına icap nöbeti ücreti ödenmesini öngördüğü, ancak TBMM’deki görüşmelerde sadece “sağlık ve yardımcı sağlık hizmetleri sınıfı personeli” ni kapsayacak şekilde daraltmaya gidildiği görülmektedir.

21.1.2010 tarihli ve 5947 sayılı Üniversite ve Sağlık Personelinin Tam Gün Çalışmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 10 uncu maddesi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ek 33 üncü maddesi yeniden düzenlenerek “İcap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir icap nöbeti saati için, icap nöbeti süresi kesintisiz 12 saatten az olmamak üzere, yukarıda nöbet ücreti için belirlenen ücretin yüzde 40'ı tutarında icap nöbet ücreti ödenir. Bu şekilde ücretlendirilebilecek toplam icap nöbeti süresi aylık 120 saati geçemez.” hükmüne yer verilmiş ve icap nöbeti ücreti ödenecek personelin kapsamı genişletilerek “İcap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personel”in tamamına icap nöbeti ücreti ödenmesine imkan tanınmıştır. Söz konusu düzenlemenin gerekçesi incelendiğinde, “sağlık kurum ve kuruluşlarında sağlık personelinin yanı sıra diğer hizmet sınıflarında olup nöbet tutan personelin mağduriyetini gidermek amacıyla” düzenlemenin yapıldığı anlaşılmaktadır.

Bu düzenlemeye göre, icap nöbeti süresi kesintisiz 12 saatten az olmamak ve aylık toplam 120 saati geçmemek üzere, fiilen icap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen personele, hizmet sınıfı ve görev unvanına bakılmaksızın icap nöbeti ücreti ödenmesi gerekmektedir. 

Kanunun bu açık hükmüne karşın, Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin nöbet türlerine ilişkin 42 nci maddesinde yer alan düzenlemeden hareketle, sadece uzman hekim unvanlı personele icap nöbet ücretinin ödenebileceği, diğer personele ödenemeyeceği iddia edilemez.

Bu itibarla, ... Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezinde fiilen icap nöbeti tutan personele icap nöbeti ücreti ödenmesinin mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından ilişilecek husus bulunmadığına, 

(Üye … …’in; “657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Ek 33 üncü maddesinde “Yataklı tedavi kurumları, seyyar hastaneler, ağız ve diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri, toplum sağlığı merkezleri ve 112 acil sağlık hizmetlerinde haftalık çalışma süresi dışında normal, acil veya branş nöbeti tutarak, bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir nöbet saati için (nöbet süresi kesintisiz 6 saatten az olmamak üzere), aşağıda gösterilen gösterge rakamlarının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu hesaplanacak tutarda nöbet ücreti ödenir. Bu ücret yoğun bakım, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan söz konusu nöbetler için yüzde elli oranında artırımlı ödenir. Ancak ayda aile sağlığı ve toplum sağlığı merkezlerinde 60 saatten, diğer yerlerde ve hiçbir şekilde 130 saatten fazlası için ödeme yapılmaz. Bu ücret damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. 

Gösterge

a) Eğitim görevlisi, başasistan, uzman tabip 150

b)Tabip, tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda, bu

mevzuat hükümlerine göre uzmanlık belgesi alan tabip dışı

personel, aynı dallarda doktora belgesi alanlar 135

c) Diş tabibi ve eczacılar 120

ç) Mesleki yükseköğrenim görmüş sağlık personeli 90

d) Lise dengi mesleki öğrenim görmüş sağlık personeli 75

e) Diğer personel 55

Bu madde hükmü, üniversitelerin yataklı tedavi kurumlarında çalışan ve 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 50 nci maddesinin (e) bendi kapsamında bulunanlar ile yataklı tedavi kurumlarında çalışan ve 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Kanunun ek 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında bulunanlar hakkında da uygulanır.

İcap nöbeti tutan ve bu nöbet karşılığında kurumunca izin kullanmasına müsaade edilmeyen memurlar ile sözleşmeli personele, izin suretiyle karşılanamayan her bir icap nöbeti saati için, icap nöbeti süresi kesintisiz 12 saatten az olmamak üzere, yukarıda nöbet ücreti için belirlenen ücretin yüzde 40’ı tutarında icap nöbet ücreti ödenir. Bu şekilde ücretlendirilebilecek toplam icap nöbeti süresi aylık 120 saati geçemez.

Bu madde uyarınca yapılacak ödemeler, döner sermayesi bulunan kurumlarda döner sermaye bütçesinden karşılanır.” hükmüyle yapılan esas düzenlemeye göre nöbet ücreti ödenebilecekler, 657 sayılı Kanun kapsamında hizmet veren klinik şefi, şef yardımcısı, başasistan, uzman tabip, tabip, tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda, bu mevzuat hükümlerine göre uzmanlık belgesi alan tabip dışı personel, aynı dallarda doktora belgesi alanlar, diş tabibi ve eczacılar, mesleki yükseköğrenim görmüş sağlık personeli, lise dengi mesleki öğrenim görmüş sağlık personeli ve diğer personel olarak sayılmıştır.

657 sayılı Kanun bu maddesiyle atıfta bulunulan 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 50 nci maddesinin (e) bendinde “Tıpta uzmanlık öğrenimi yapanlara verilecek aylık veya ödeneklerin tespitinde, aynı durumda bulunan Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığındaki personelin aylık ve ödenekleri göz önünde tutulur.” düzenlemesi yapılmıştır.

Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve diğer özlük işleri kanunla düzenleneceği Anayasanın 128 inci maddesinde esas altına alınmış olduğundan Üniversitelerde görev yapan personele yapılacak ödemeler 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanununda düzenlenmiştir. Nöbet Ücreti kapsamında yer alan icap nöbeti için üniversitelerde görev yapan personel açısından ne 2914 sayılı ne de 2547 sayılı Kanunlarda açık bir düzenleme yapılmamıştır. 

Diğer yandan 13.01.1983 tarih ve 17927 sayılı mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin NÖBET TÜRLERİ başlıklı 42 nci maddesinde, “Nöbet hizmetleri evde nöbet, normal, acil, branş nöbeti olarak dört şekilde yürütülür. Acil ve branş nöbetlerinin hangi hallerde, tutulacağı hastanenin türüne, iş durumuna, personel mevcuduna, hizmetin gereklerine göre baştabib tarafından tesbit edilir. Eğitim Hastanelerinde de uzman ve uzmanlık eğitimi görenlerden kimlerin hangi nöbete gireceklerini ve ne nöbeti tutacaklarını da baştabib tesbit eder. 

A) İcapçı nöbeti (Ev nöbeti): Uzman adedi nöbet tutacak miktarlardan az, fakat birden fazla olan kurumlarda uzmanlar sırayla ev nöbetini tutarlar. Bunun için aylık ev nöbet listeleri hazırlanır. Ev nöbetçisi mesai saatleri dışında kurumun idari ve tıbbi her türlü gereklerinden sorumludur. Ev nöbetçisi akşam vizitlerini yapmaya, mesai dışında bulunduğu yeri bildirmeye, kuruma her davette gelmeye mecburdur.” düzenlemesi yapılarak icap nöbeti tutanlara ilişkin açıklama getirilmiştir. 

Anılan mevzuat hükümlerine göre icap nöbeti de dahil nöbet ücreti 657 sayılı Kanunun Ek 33 üncü maddesinde sayılanlar ile üniversitelerin yataklı tedavi kurumlarında çalışan, 2547 sayılı Kanun kapsamında tıpta uzmanlık öğrenimi yapanlara ve 11/4/1928 tarihli ve 1219 sayılı Kanunun ek 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrası kapsamında bulunanlara Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğindeki düzenlemelere göre ödenebilmektedir. 

Üniversitelerde sadece uzmanlık eğitimi alan personele icap nöbeti ödenmesi mümkünken, ... Üniversitesinde, Sağlık Memuru, Hemşire, Eczacı, Şöför, Hemşire (SM), Biyolog, Hizmetli, Sağlık Teknisyeni, Laborant, Teknisyen ve Sağlık Teknikeri unvanlı personele icap nöbeti ücreti ödenmemesi gerekirdi. Uzmanlık eğitimi alan personel dışında Sağlık Memuru, Hemşire, Eczacı, Şöför, Hemşire (SM), Biyolog, Hizmetli, Sağlık Teknisyeni, Laborant, Teknisyen ve Sağlık Teknikeri unvanlı personel icap nöbeti ücreti ödenebilecek personel arasında sayılmadığından bunlara icap nöbet ücreti ödenmesi mevzuata aykırılık oluşturmaktadır.

Benzer nitelikteki … tarihli ve … tutanak numaralı Sayıştay Temyiz Kurulu Kararında … “verilen tazmin hükmünün TASDİKİNE” karar verilmiştir

Toplam kamu zararı tutarı olan … liranın sorumlularından müştereken ve müteselsilen tazminine karar verilmesi uygun olur. 

Konu gerek Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde gerekse üniversitelere bağlı hastanelerde genellik arz ettiğinden ilgili kurumlara yazılması, Sayıştay Başkanlığına yazılarak konu hakkında düzenlenecek raporla gerekli kurumlara bildirilmesi uygun olur.” şeklindeki görüşüne karşın),

6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca işbu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy çokluğuyla,