Mevzuat Bilgi Bankası

Hazine Tarafından Karşılanan Asgari Ücret Desteğine İlişkin Tutarların, Hakedişlerin Fiyat Farkı Hesabında Mahsup Edilmesi Gerekirken Kesintiler ve Mahsuplar Kısmından Düşülerek Yükleniciye Fazla KDV Ödenmesi.

….Belediyesi ile …. Ltd. Şti. arasında sözleşmesi imzalanan “Su Endeks Okuma ve İhbarname Dağıtım” işinde, Hazine tarafından karşılanan asgari ücret desteğine ilişkin tutarların, hakedişlerin fiyat farkı hesabında mahsup edilmesi gerekirken kesintiler ve mahsuplar kısmından düşülerek yükleniciye fazla KDV ödendiği görülmüştür.

27.01.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 6661 sayılı Askerlik Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 17’nci maddesi ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklenen Geçici 68’inci maddede; 

“(1) Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında haklarında uzun vadeli sigorta kolları hükümleri uygulanan sigortalıları çalıştıran işverenlerce;

a) 2015 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde prime esas günlük kazancı 85 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere, 2016 yılında cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

b) 2016 yılı içinde ilk defa bu Kanun kapsamına alınan işyerlerinden bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısının,

2016 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için günlük 3,33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, bu işverenlerin Kuruma ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilir ve bu tutar Hazinece karşılanır.

…

(8) 4734 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca Hazine tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir.

(9) 2016 yılı Ocak ila Aralık aylarına/dönemlerine ilişkin yasal süresi dışında Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde kayıtlı sigortalılar için bu madde hükümleri uygulanmaz.

(10) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığının görüşleri alınmak suretiyle Kurum tarafından belirlenir.” 

denilmektedir.

Yukarıda yer verilen düzenleme gereğince, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na göre yapılan ihalelerde, sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için Hazine tarafından karşılanacak destek tutarlarının idarelerce işverenlerin hak edişinden mahsup edilmesi gerekmektedir. 

Uygulamaya ilişkin olarak 11.02.2016 tarih ve 2016-4 sayılı SGK Genelgesinin “İhale makamlarınca destekten yararlanan işverenlerin hakkedişlerinden yapılacak kesintilere ilişkin usul ve esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinde;

“… destekten yararlanan işverenlerin yararlandıkları destek tutarlarının ihale makamlarınca hak edişlerinden kesilebilmesi için, söz konusu destek kapsamında yararlanılan tutar "İdarelerce e-borç sorgulama" ekranından destek tutarının görüntülenmesine kadar ilgili Sosyal Güvenlik Merkezlerince/Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerince talep edilmesi halinde ihale makamlarına yazı ile bildirilecek ve buna göre kesinti yapılacaktır.

Yukarıda belirtilen idarelerden iş alan işverenlere en son aya ait hakedişin ödenmesinde; hakediş/hakedişlerden kesilemeyen asgari ücret destek tutarları önceki aylarda gerçekleşen destek tutarları dikkate alınarak emanet hesaplarına alınır. En son aya ait hakediş tutarının, asgari ücret destek tutarlarını karşılamayacağının anlaşılması halinde bir önceki hakedişten de bu maksatla yeteri kadar kesinti yapılarak emanet hesaplarına alınır.

Hakedişten kesilen tutarlar veya emanete alınan tutarlar, Sosyal Güvenlik Kurumunun "İdarelerce e-borç sorgulama" ekranından görüntülenerek destek tutarının kesinleşmesinden sonra genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere illerde muhasebe müdürlüklerinin ilçelerde ise mal müdürlüklerinin banka hesaplarına aktarılır. Emanete alınan tutarlar yararlanılan asgari ücret destek tutarlarından fazla ise bu tutarlar idarelerce işverenlerin varsa borçlarına mahsup edilir. Borcunun bulunmadığının anlaşılması durumunda ise işverenlere iade edilir” 

denilmektedir.

SGK genelgesine göre; idareler tarafından “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranı kullanılarak destek tutarının kesinleşmesinden sonra, yararlanılan asgari ücret destek tutarları yüklenicinin hakedişinden mahsup edilmelidir.

İlgili işe Ait İdari Şartnamenin “fiyat farkı” başlıklı 46'ncı maddesinde; “İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır. 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilen hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esasların 6. maddesine göre verilecektir." denilmiştir.

31.08.2013 tarih ve 2013/5215 sayılı Kararname ile yürürlüğe giren “4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar” ile fiyat farkı uygulamalarına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. Buna göre Esasların “İşçilik maliyetlerindeki değişiklik” başlıklı 6’ncı maddesinde; 

“(1) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca çalıştırılan işçinin idari şartnameye göre ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark, 5 inci madde uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.

(2) İhale dokümanında sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörülmüş ise, uygulama ayında fiilen ödenen ücret üzerinden fiyat farkına esas olacak brüt maliyet bulunur ve fiyat farkı, bu maliyete asgari ücretteki brüt artış oranı uygulanarak hesaplanır. Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma ücretiyle ilgili olarak bu fıkraya göre belirlenen ücret esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.

(3) Uygulama ayına ilişkin aylık ücret bordrosunda belirtilen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı ile idari şartnamede idarece öngörülen kısa vadeli sigorta kolları prim oranı arasında farklılık olması halinde, bu değişiklik fiyat farkı hesabında dikkate alınır”

denilmektedir.

Yukarıda anılan esaslara göre, işçinin ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark fiyat farkı olarak yükleniciye ödenmekte veya kesilmektedir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Kamu Zararı” başlıklı 71’inci maddesinin “a” bendinde ise;

“İş, mal veya hizmet karşılığı olarak belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması…” ifade edilmiştir.

Hazine tarafından karşılanan ve yüklenicinin uygulama ayında yararlanmış bulunduğu asgari ücret destek tutarları; fiyat farkı hesabında dikkate alınan brüt maliyet bulunurken hesaplanan SGK primlerinin azalmasına ve buna bağlı olarak yüklenicinin uygulama ayında daha düşük bir maliyete katlanmasına neden olmaktadır. Bu işlem de yükleniciye ödenecek olan fiyat farkının tutar olarak azalması anlamına gelmektedir.

İdare tarafından düzenlenen hakedişlerin formatı gereği, hesaplanan iş tutarına fiyat farkı eklenerek KDV matrahı bulunmaktadır. Yapılan iş tutarı, hesaplanan fiyat farkı ve KDV tutarı toplandıktan sonra, hakedişin son kısmında yer alan “Kesintiler ve Mahsuplar” kaleminden, asgari ücret destek tutarlarının düşülmesi yükleniciye fazla KDV ödenmesine neden olmaktadır. 

Yapılan açıklamalar çerçevesinde, idarenin yüklenicinin yararlanmış bulunduğu asgari ücret destek tutarlarını hakedişlerin fiyat farkı hesabında mahsup etmeyip, “Kesintiler ve Mahsuplar” kısmından keserek yükleniciye fazla KDV ödenmesi sonucu …. TL kamu zararına neden olunmuştur.

Ancak bu kamu zararı tutarı …. TL …. Ltd. Şti.’nden …. tarih ve … nolu makbuzla tahsil edildiğinden ilişilecek husus kalmadığına oy birliğiyle karar verildi.

İhale Mevzuatı Eğitimleriçi için tıklayınız