Mevzuat Bilgi Bankası
Kategori: Sayıştay Kararları
Döner Sermaye İşletmesinde Görev Yapan Personele Fazla Çalışma Ücreti Aldıkları Halde Aynı Mali Yıla İlişkin Olarak Üretimi Teşvik Primi Ödemesi De Yapılması Sonucu Kamu Zararına Sebebiyet Verildiği Hususunda Sayıştay Kararı
ÜRETİMİ TEŞVİK PRİMİ
…………. Döner Sermaye İşletmesinde görev yapan personele fazla çalışma ücreti aldıkları halde aynı mali yıla ilişkin olarak üretimi teşvik primi ödemesi de yapılması sonucu kamu zararına sebebiyet verildiği ileri sürülmüştür.
3423 sayılı Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Mesleki ve Teknik Öğretim Okulları Döner Sermayesi Hakkında Kanunun 1’inci maddesinin ikinci fıkrasında; döner sermaye işletme faaliyetlerinden elde edilecek kârın en çok üçte birinin, bu kârın gerçekleşmesini sağlayan personele katkıları oranında üretimi teşvik primi olarak dağıtılacağı; Bakanlıkça uygun bulunan alanlarda, çalışma saati göz önünde bulundurulmaksızın parça başı ücret ödenmek suretiyle mal ve hizmet üretimi yaptırılabileceği belirtilmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığı Döner Sermaye İşletmelerinde Üretimi Teşvik Primi Dağıtımı, Parça Başı Üretim, Atölye ve Tesislerin Özel Sektörle İşbirliği Yapılarak İşletilmesi Hakkında Yönetmeliğin “Üretim alanlarının belirlenmesi” başlıklı 7’nci maddesi uyarınca, döner sermaye işletmelerinin yapacağı mal veya hizmet üretiminde uygulanacak ücret sisteminin parça başı ücret ve fazla çalışma ücreti olarak ikiye ayrılmış; “Üretimde çalışma ve ücret esasları” başlıklı 8’inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca da, aynı iş için hem parça başı ücret hem de fazla çalışma ücretinin aynı anda ödenemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Yukarıya alınan mevzuat hükümlerine göre, …………. Bakanlığına bağlı her dereceli okullar ile kurumların atölye ve birimlerinde döner sermaye işleri üzerinde işin gereği olarak, fiilen çalışanlara işletmelerin kâr elde edip etmediğine bakılmaksızın iş bitiminde ya parça başı çalışma ücreti (çalışma saati göz önünde bulundurulmaksızın) ya da fazla çalışma ücreti (olağan çalışma saatleri dışında) ödenecektir.
3423 sayılı Kanunun 1’inci maddesinin ikinci fıkrasının sekizinci cümlesinde yer alan; “Bu fıkra kapsamında teşvik primi ve parça başı ücret ödenenlere ayrıca fazla çalışma ücreti ödenmez.” hükmünün Anayasaya Mahkemesinin 2011/139 Esas, 2012/2059 Karar Sayılı kararı ile “yapılan düzenlemenin 6223 sayılı Yetki Kanunu kapsamında bulunmaması” nedeni ile iptal edilmesi üzerine bir boşluk oluşmuş, bu karar sonrasında 3423 sayılı Kanunda yeni bir düzenleme yapılmamış, konu yılı bütçe kanunları ile düzenlenmiştir.
2016 Mali Yılı Bütçe Kanunu eki (K) Cetvelinin III. Bölümünün 3’üncü maddesinde; “3423 sayılı Kanun uyarınca ödeme yapılanlar” denilmek suretiyle anılan Kanuna göre ödemede bulunulanlar fazla çalışma ücreti ödenecek personel kapsamı dışında tutulmuş ise de; üretimin yapılacağı alanlarda uygulanacak parça başı ücret veya fazla çalışma ücreti ile üretimi teşvik primi kavramları anlam ve içerik bakımından birbirinden farklıdır. Fazla çalışma ücreti ile parça başı ücret birbirinin alternatifi ödemeler olup, biri ödendiğinde diğerinin ödenmemesi gerekmekle birlikte, teşvik primi ödemesi bu nitelikte bir ödeme değildir. Teşvik primi ödemesi, her hal ve şartta ödenebilecek bir tutar olmayıp, döner sermayenin yıl içi çalışmaları karşılığında kar elde etmesi durumunda ödenebilen bir tutar olarak döner sermayenin verimli ve karlı çalışmasını teşvike yönelik bir ödemedir. Bu nedenle, kanunun lafzı yanında amaçsal yorumuna da bakılacak olursa “3423 sayılı Kanun uyarınca ödeme yapılanlar” ifadesinin 3423 sayılı Kanun uyarınca parça başı ücret ödemesi yapılanları kastettiğini kabul etmek kanunun ruhuna daha uygun düşmektedir. Nitekim yukarıda anılan Yönetmeliğin 6’ncı maddesinde; parça başı ücret veya fazla çalışma ücreti ödenen personel “Üretimi teşvik primi ödenmeyecek personel” arasında sayılmamıştır. Savunmalardan da, mal ve hizmet üretimi için yapılan çalışmalarda "Üretimi teşvik primi ve parça başı ücret ödenenlere ayrıca fazla çalışma ücreti" ödenmediği anlaşılmakta olup, bu husus duruşmaya katılan sorumlularca da ifade edilmiştir.
Yukarıda anılan mevzuat hükümleri ile yapılan açıklamalar uyarınca, …………. Döner Sermaye İşletmesinde görev yapan personele fazla çalışma ücreti aldıkları halde aynı mali yıla ilişkin olarak üretimi teşvik primi olarak ödenen …………. TL’nin kamu zararı oluşturmadığına, bu nedenle konu hakkında ilişilecek bir husus bulunmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55’inci maddesi uyarınca İşbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere,
Oy birliği ile,
Karar verildi.
Sayıştay Kararları
