… İl Özel İdaresinde görev yapan hukuk müşaviri ile avukata ödenen vekâlet ücretlerinin 659 sayılı KHK hükümlerine aykırı olarak fazla ödendiği tespit edilmiştir.
5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanununun “Avukatlık Ücretinin Dağıtımı” başlıklı 67 nci maddesinde;
“İl özel idaresi lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin, kadroya bağlı olarak çalışan avukatlara ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında 2.2.1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır ” hükmü yer almaktadır.
1389 sayılı Kanun, 26.09.2011 tarihli ve 659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararnamenin 18 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmış ve mevzuatta 1389 sayılı Kanuna yapılan atıfların 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Anılan Kararnamenin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14 üncü maddesinin ikinci fıkrasında;
“İdareler lehine karara bağlanan ve tahsil olunan vekalet ücretleri, hukuk biriminin bağlı olduğu idarenin merkez teşkilatında bir emanet hesabında toplanarak idare hukuk biriminde fiilen görev yapan personele aşağıdaki usul ve sınırlar dahilinde ödenir.
a) Vekâlet ücretinin; dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55’i, dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40’ı, eşit olarak ödenir.
b) Ödenecek vekâlet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez.
c) Yapılacak dağıtım sonunda arta kalan tutar, hukuk biriminde görev yapan ve (b) bendindeki tutarları dolduramayan hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenir. Bu dağıtım sonunda arta kalan tutar üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilir.” denilmektedir. Maddede yer alan 10.000 gösterge rakamı, “Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2016 ve 2017 Yıllarını Kapsayan 3. Dönem Toplu Sözleşme” nin 22 nci maddesi ile 2016 ve 2017 yıllarında 15.000 olarak uygulanmıştır.
Söz konusu maddenin ikinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde yılı içinde tahsil olunan vekâlet ücretlerinin ne şekilde dağıtılacağı açıklanmaktadır. Maddede açıklandığı şekilde dağıtım yapıldıktan sonra, kalan miktar da maddenin (c) bendinde açıklandığı üzere yıllık limitin altında vekâlet ücreti alanlara, limit sınırları içinde kalmak üzere ödenecektir. Madde bütün olarak değerlendirildiğinde, dağıtıma ilişkin esasların bütünüyle o yıla ilişkin tahsilatlardan yapılacak ödemelere ilişkin olduğu açıktır. Geçmiş yıllardan tahsil edilip emanet hesabında tutulan ücretlerin dağıtımına ilişkin bir hüküm yer almamaktadır.
659 sayılı KHK gereğince çıkartılan Vekâlet Ücretlerinin Dağıtımına Dair Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin “Ödenecek vekalet ücretinin limiti ve dağıtım şekli” başlıklı 6 ncı maddesinde, tahsil olunan vekalet ücretlerinin davayı takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55’inin ve vekalet ücreti dağıtımının yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40’ının eşit olarak ödeneceği belirtildikten sonra “Limit dışı vekalet ücretinin dağıtımı” başlığı altında düzenlenen 7 nci maddesinde;
“Bu Yönetmeliğin 5 inci ve 6 ncı maddelerine göre vekâlet ücreti ödenen ve limitini dolduramayan hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenecek tutarlar, mali yılı takip eden Ocak ayı sonuna kadar tahakkuka bağlanmak suretiyle hukuk biriminin bağlı olduğu merkez muhasebe birimince emanet hesabındaki limit dışı vekâlet ücretinden ödenir.”
denilmekte, 8 inci maddede ise, emanet hesabında toplanan ve dağıtımı yapılamayan vekâlet ücretlerinin tahsilini takip eden üçüncü bütçe yılının sonunda gelir kaydedileceği belirtilmektedir.
Yönetmeliğin 7 nci maddesinde, limit dışı vekâlet ücretinin dağıtımından kastedilenin sorumluların savunmalarında iddia ettiği gibi üç yıl boyunca emanet hesabında tutulan paralar değil, o yıl içinde tahsil edilen ücretler olduğu şeklinde anlaşılması gerekmektedir. Aksi takdirde, bu durum kazanılan davalar sonucu tahsil edilen vekalet ücretlerinin ilgili yılda dağıtımı yapıldıktan sonra, sonraki yıllarda yeniden dağıtıma tabi tutulması sonucunu doğuracaktır ki, bu da Kanun hükmünde Kararnamenin 14 üncü maddesi ile getirilen hükümlere aykırılık oluşturacağı gibi Kanunda öngörülmeyen bir hususun yönetmelikle düzenlenmiş olması sonucunu doğuracaktır. Yukarıda bahsedildiği üzere söz konusu madde sadece yılı içinde yapılan tahsilatların dağıtımını düzenlemektedir.
Bu itibarla, Hukuk Müşaviri …’ya, 2017 yılında takip ettiği davalar nedeniyle mahkemelerce takdir edilen bir vekalet ücreti olmamasına rağmen geçmiş yıllardan tahsil edilip emanet hesabında tutulan paralardan, Avukat …’a ise … yılına ilişkin hak ettiği dışında, limiti dolduramaması nedeniyle yine geçmiş yıllardan tahsil edilen tutarlar dahil edilerek vekalet ücreti ödenmesi nedeniyle meydana gelen toplam … TL kamu zararının,
…. TL’sinin Harcama Yetkilisi … ile Gerçekleştirme Görevlisi …’a,
… TL’sinin ise Harcama Yetkilisi … ile Gerçekleştirme Görevlisi …’a,
müştereken ve müteselsilen,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 53 üncü maddesi gereği işleyecek faizleri ile birlikte ödettirilmesine,
(Üye … ve …’ın; “… İl Özel İdaresi Hukuk Müşaviri …’ya 2017 yılında takip ettiği davalar nedeniyle mahkemelerce özel idare lehine takdir edilip yatırılan herhangi bir vekalet ücreti bulunmadığı halde, geçmiş yıllardan tahsil edilip emanet hesabında tutulan paralardan vekalet ücreti ödenmesi, Avukat …’a ise, … yılında takip ettiği davalar medeniyle hak kazandığı vekalet ücreti dışında yine emanet hesabında tutulan paralar da dahil edilerek vekalet ücreti ödenmesinin kamu zararına sebebiyet verdiği gerekçesiyle tazmin hükmü verilmiştir.
5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’nun “Avukatlık Ücretinin Dağıtımı” başlıklı 67 nci maddesinde; ‘İl özel idaresi lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin, kadroya bağlı olarak çalışan avukatlara ve hukuk servisinde fiilen görev yapan memurlara dağıtımı hakkında 2.2.1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun hükümleri kıyas yolu ile uygulanır ” hükmü yer almaktadır.
1389 sayılı Kanun 26.09.2011 tarihli ve 659 sayılı “Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname” nin 18 inci maddesi ile yürürlükten kaldırılmış ve diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanuna yapılan atıfların 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılacağı hükme bağlanmıştır.
659 sayılı KHK’nin vekalet ücretlerinin dağıtımını açıklayan 14 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde vekalet ücretinin dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55’inin, dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde görev yapmış olmak şartıyla, hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %40’ ının ödeneceği, (b) bendinde ise, ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutarının (10.000) gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarın oniki katını geçemeyeceği belirtilmiştir. Aynı fıkranın (c) bendinde ise; “Yapılacak dağıtım sonunda arta kalan tutar, hukuk biriminde görev yapan ve (b) bendindeki tutarları dolduramayan hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenir. Bu dağıtım sonunda arta kalan tutar üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilir’'’ hükmü yer almaktadır.
Kanun Hükmünde Kararname tahsil edilen vekalet ücretlerinden, yılı içinde dağıtılmayan tutarların 3 yılın sonunda bütçeye irad kaydedilmesini düzenlemek suretiyle vekalet ücretinin tahsil edildiği yılı takip eden 3 yıl süreyle yeterli vekalet ücreti tahsilatı olmaması nedeniyle limitini dolduramayan avukatlara yapılacak vekalet ücreti ödemelerinde kullanılmasına imkan vermiştir. Aksi takdirde yılı içinde dağıtılmayan tutarların her yılsonunda bütçeye irad kaydedilmesi gerekirdi. Tahsil edilen vekalet ücretlerinin mutlak olarak yılı içinde yapılacak vekalet ücretlerinin dağıtımında kullanılacağının kabulü halinde, dağıtımdan arta kalan miktarların 3 yıl süreyle emanet hesaplarında tutulmasının her hangi bir gerekçesi kalmamaktadır.
Bu nedenle … İl Özel İdaresi Hukuk Müşaviri … ile Avukat …’a, … yılı içinde geçmiş yıllardan tahsil edilip emanet hesabında tutulan paralardan vekalet ücreti ödenmesi, 659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine uygun olup, sorumluların beraatine karar verilmesi gerektiği düşüncesiyle çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.” şeklindeki görüşlerine karşın),
Anılan Kanunun 55 inci maddesi uyarınca iş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere, oy çokluğuyla ile karar verildi.