11/4/1997 tarihli Başbakan Oluru ile yürürlüğe konulan “Yabancı Dil Tazminatı Miktarlarının Tespitine İlişkin Esaslar”da kamu personeline ödenecek yabancı dil tazminatı miktarlarının belirlenmesindeki esasların belirtilmesi amaçlanmıştır. Bu Esaslar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu, 3466 sayılı Uzman Jandarma Kanunu, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu ve 2914 sayılı Yükseköğretim Personel Kanunu hükümlerine göre aylık almakta olan personel ile kadro karşılık gösterilmek suretiyle sözleşmeli olarak çalıştırılan personeli kapsamaktadır.
Bununla birlikte; Esasların “Ödenecek Yabancı Dil Tazminatı” başlıklı 3 üncü maddesinde yabancı dil tazminatının kimlere, nasıl ve ne zaman ödenebileceğine ilişkin düzenlemede bulunulmuştur. Mezkur maddede; “Kapsam dahilindeki personele ekli tabloda belirtilen gösterge rakamlarının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda her ay aylıklar ile birlikte peşin olarak yabancı dil tazminatı ödenir.
Personelin yabancı dil bilgisinden görevinde yararlanıp yararlanmadığı ita amirlerinden alınacak bir onayla belirtilir. Bu onaylar ita amirlerince her zaman değiştirilebilir, ancak yenisi alınıncaya kadar eski onaylar geçerlidir.
Ancak, hakim ve savcılar, mülki idare amirleri, Dışişleri Bakanlığı meslek memurları, Daire Başkanı ve daha üst yönetim görevlerinde bulunanlar (Türk Silahlı Kuvvetleri için yarbay ve daha üst rütbelerde bulunanlar), üniversite öğretim elemanları, öğretmen kadrosuna atanmış olanlar ile mütercim ve tercümanlar için ayrıca bir onay alınmadan yabancı dil bilgisinden görevlerinde yararlanıldığı kabul edilir.
Yabancı dil sınavları, sınavın yapıldığı tarihten itibaren beş yıl süreyle geçerlidir. Bu sürenin bitiminde sınava girmeyenlerin yabancı dil seviyeleri bir alt düzeye inmiş sayılır, C düzeyinde olanların yabancı dil tazminatları kesilir.
Aynı dil için birden fazla sınava katılanlara, en yüksek seviye esas alınarak yabancı dil tazminatı ödenir.
Yabancı dil tazminatından damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesinti yapılmaz. Hak edilmesinde ve ödenmesinde aylıklara ilişkin hükümler uygulanır. İlk ödeme sınavın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren yapılır.” hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, ÖSYM’nin Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavının (eski adıyla KPDS) kılavuzunun “Genel Bilgiler, Temel İlke ve Kurallar” başlıklı kısmında yabancı dil tazminatından yararlanma hakkı olmadığı halde sınava girip başarılı olanlara tazminat isteme hakkı doğurmayacağını belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen açıklamalar bağlamında ilgili sorular değerlendirildiğinde;